Kolendra to jedna z tych przypraw, która budzi skrajne emocje – albo się ją kocha, albo nienawidzi. Jeśli zaliczasz się do tej drugiej grupy i kolendra smakuje Ci jak mydło, to wiedz, że nie jesteś sam, a co więcej, to wcale nie jest twój wymysł! Za tę zaskakującą awersję odpowiadają Twoje geny.
Kolendra – jej smak zależy od genów
Kluczem do zrozumienia, dlaczego kolendra jest dla jednych pyszna, a dla innych obrzydliwa, leży w naszych genach. Specjalne warianty genów, a zwłaszcza te związane z receptorami węchowymi, takie jak OR6A2, odgrywają tu kluczową rolę. Gen ten odpowiada za kodowanie receptorów węchowych, które są szczególnie wrażliwe na obecność aldehydów – związków chemicznych licznie występujących w kolendrze.
Dla osób posiadających specyficzne warianty genu OR6A2, aldehydy zawarte w kolendrze są odbierane jako intensywny, metaliczny, mydlany lub inny nieprzyjemny smak. Ich mózg po prostu inaczej dekoduje ten zapach, co prowadzi do silnej awersji. To nie jest kwestia osobistych preferencji czy „wybredności”, ale czystej biologii. Szacuje się, że ta genetyczna predyspozycja dotyczy około 4-14% populacji europejskiej, a także znacząco więcej osób pochodzenia wschodnioazjatyckiego czy afrykańskiego.
Czy Inne Rośliny Działają Podobnie?
Choć przypadek kolendry jest najbardziej znanym przykładem genetycznie uwarunkowanej awersji smakowej, nie jest to jedyna roślina, która może wywoływać podobne reakcje.
- Brokuły i Brukselka: Dla niektórych osób warzywa krzyżowe, takie jak brokuły, brukselka czy kapusta, mogą smakować wyjątkowo gorzko. Za to również odpowiadają geny, a konkretnie warianty genu TAS2R38, który koduje receptor smaku gorzkiego. Osoby posiadające wrażliwsze warianty tego genu odczuwają gorycz tych warzyw znacznie intensywniej, co może prowadzić do ich unikania.
- Kawa: Podobnie jak w przypadku brokułów, postrzeganie goryczy kawy może być uwarunkowane genetycznie. Niektórzy ludzie są bardziej wrażliwi na gorzkie związki chemiczne w kawie, co wpływa na ich preferencje dotyczące jej smaku i stopnia wypalenia.
Kolendra: Właściwości i Zastosowanie
Pomimo kontrowersji smakowych, kolendra (Coriandrum sativum) to roślina o długiej historii zastosowania zarówno w kuchni, jak i medycynie naturalnej.
Właściwości Zdrowotne
Kolendra jest bogata w antyoksydanty, takie jak witamina C, beta-karoten i flawonoidy, które pomagają zwalczać wolne rodniki w organizmie i chronić komórki przed uszkodzeniami. Zawiera również olejki eteryczne, takie jak linalol i geraniol, które przypisuje się właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym.
Tradycyjnie kolendra była wykorzystywana do:
- Wspomagania trawienia: Pomaga łagodzić wzdęcia, niestrawność i skurcze jelit.
- Działania przeciwzapalnego: Może pomagać w redukcji stanów zapalnych w organizmie.
- Obniżania poziomu cukru we krwi: Badania sugerują, że kolendra może mieć korzystny wpływ na poziom glukozy.
- Wspomagania detoksykacji: Niektórzy wierzą, że kolendra pomaga organizmowi pozbywać się metali ciężkich.
Zastosowanie w Kuchni
Kolendra jest niezwykle wszechstronną przyprawą, używaną w wielu kuchniach świata, zwłaszcza w kuchni azjatyckiej, meksykańskiej, indyjskiej i bliskowschodniej. Wykorzystuje się zarówno świeże liście, które mają intensywny, cytrusowo-ziołowy aromat (dla tych, którzy nie czują mydła!), jak i nasiona, które po zmieleniu zyskują ciepły, lekko słodkawy i cytrusowy smak.
- Liście kolendry są idealne do sałatek, sosów (np. salsa, guacamole), curry, zup i jako świeża posypka do dań.
- Nasiona kolendry są często używane w marynatach, pastach curry, pieczeniach, a także do pieczenia pieczywa i przygotowywania niektórych piw.
Następnym razem, gdy ktoś zapyta, czemu nie jesz kolendry, spokojnie odpowiedz: „To nie ja, to moje geny!” Genetyka potrafi zaskoczyć, a poznanie takich zależności może pomóc nam lepiej zrozumieć nasze własne preferencje i awersje.
Lubisz kolendrę, czy jej nienawidzisz? A może masz temat, który powinienem rozgryźć następnym razem? Daj znać w komentarzu!