Orzesznica wyniosła, orzechy brazylijskie i selen

Orzesznica wyniosła jest to drzewo osiągające wysokość 50 metrów, zwane również orzechem brazylijskim. Jest drzewem długowiecznym mocno rozprzestrzenionym w obszarze Amazonii. Orzesznica wyniosła pełni bardzo ważną rolę społeczno-ekonomiczną. Oprócz drewna pozyskuje się z niej orzechy brazylijskie. Drzewo może produkować więcej niż 150 kg orzechów / rok. Gatunek jest rozmnażany naturalnie. Trzy kraje Boliwia, Brazylia i Peru są odpowiedzialne za całą produkcje 20 000 ton orzechów brazylijskich sprzedanych na rynku światowym. W porównaniu z 710 000 tonami orzechów ziemnych – nie jest to duża ilość.

Orzesznica wyniosła owoce

Orzesznica wyniosła produkuje owoce każdego roku. Rozwój nasion trwa bardzo długo, w wielu przypadkach więcej niż 12 miesięcy. Owoce dojrzewają w listopadzie, ale są zbierane z dziko rosnących drzew dopiero w styczniu. Mieszkańcy Amazonii wolą czekać dopóki orzechy nie spadną, bo jakość orzechów jest wtedy lepsza. Ze względu na wysokość orzesznicy wyniosłej, zbieranie z ziemi owoców jest zawsze niebezpieczne, ponieważ spadające dojrzałe owoce ważą około 3 kg. Co bardzo ciekawe owoce orzesznicy wyniosłej zawierają nasiona, które potocznie nazywają się orzechami brazylijskimi. Czyli tak naprawdę orzechy brazylijskie nie są orzechami.

Orzechy brazylijskie

Ile kalorii mają orzechy brazylijskie? Zawierają one około 660 kcal w 100g nasion. Znajduje się w nich dużo białka – aż 14 gramów w 100gramach oraz 67g tłuszczu. Charakteryzują się wysoką zawartością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, kwasu linolowego. Są bogatym źródłem witaminy B1, zawierają kwas foliowy, cynk i magnez. Ważnym ich składnikiem jest także błonnik pokarmowy. W badaniach wykazano, że orzechy brazylijskie pomagają stabilizować profil lipidowy, podnosząc poziom dobrego cholesterolu HDL. Wpływają również dobroczynnie na układ krążenia oraz cerę (zobacz jaka dieta jest najlepsza na trądzik).  Mogą działać antynowotworowo ze względu na zawartość antyoksydantów takich jak np. tokoferol. Wpływają pozytywnie na pracę tarczycy.

Orzechy brazylijskie, a Selen

Najważniejszą cechą orzechów brazylijskich jest ich największa znana wśród orzechów zawartość selenu. Selen jest ważnym składnikiem naszej diety. Ma bardzo duży wpływ na nasze zdrowie. Jest mikroelementem, który bierze udział w wielu procesach w naszym organizmie. Jest niezbędny w walce z męską niepłodnością, wchodzi w skład wielu enzymów o działaniu antyrodnikowym (antyoksydacyjnym), polepsza działanie systemu odpornościowego, zmniejsza ryzyko chorób serca oraz powstawania nowotworów. 

Orzechy brazylijskie a zdrowie mózgu

Oprócz wpływu na układ krążenia, odporność i gospodarkę hormonalną, orzechy brazylijskie mogą odgrywać istotną rolę w utrzymaniu zdrowia mózgu. Zawarty w nich selen działa neuroprotekcyjnie, wspierając funkcje poznawcze i zmniejszając ryzyko chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Badania wykazują, że dieta bogata w selen może poprawiać pamięć, koncentrację oraz chronić komórki nerwowe przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Ponadto, orzechy brazylijskie dostarczają zdrowych tłuszczów oraz witaminy E, które również wspierają funkcjonowanie układu nerwowego i mogą przyczyniać się do zmniejszenia stanów zapalnych w mózgu.

Ile orzechów brazylijskich jeść dziennie?

Ze względu na wysoką kaloryczność należy uważać na ilość orzechów brazylijskich w codziennej diecie. Już 100g orzechów ma kaloryczność prawie 1/3 dziennego zapotrzebowania na kalorie u dorosłej osoby. A nie jest dużym problemem zjeść ich więcej :). 50g orzechów dziennie zapewnia odpowiednia podaż selenu. Optymalnym rozwiązniem jest jedzenie do 10 orzechów dziennie.

Orzechy brazylijskie w przemyśle

Olej i mąka i mleko z orzechów brazylijskih wykorzystywane są w przemysłach farmaceutycznym, spożywczym i kosmetycznym. Olej wykorzystuje się do produkcji perefum, mleko może być zastępnikiem mleka krowiego, a mąka nie zawierąca glutenu idealnie sprawdzi się w naszej kuchni. 

 Podsumowanie:

Orzechy brazylijskie to nie tylko cenne źródło selenu, ale także wartościowy składnik diety, który może wspierać zdrowie na wielu poziomach. Ich unikalny profil odżywczy, bogaty w zdrowe tłuszcze, błonnik, witaminy i minerały, sprawia, że są doskonałym dodatkiem do codziennego jadłospisu. Wpływają korzystnie na układ krążenia, wspierają odporność, regulują poziom cholesterolu i mogą chronić przed nowotworami dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów.

Oprócz szerokiego zastosowania kulinarnego, orzechy brazylijskie odgrywają istotną rolę w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym. Olej z tych orzechów wykorzystywany jest do produkcji perfum, a mleko i mąka stanowią alternatywę dla osób unikających laktozy lub glutenu. Warto jednak pamiętać, że ich wysoka kaloryczność wymaga umiaru – spożywanie 2-4 orzechów dziennie zapewnia optymalną dawkę selenu, jednocześnie nie obciążając nadmiernie bilansu kalorycznego. Regularne, ale umiarkowane spożycie orzechów brazylijskich może wspierać funkcjonowanie układu nerwowego, poprawiać pamięć i koncentrację oraz działać neuroprotekcyjnie, zmniejszając ryzyko chorób neurodegeneracyjnych.