Karczoch

Karczoch pochodzi z regionu Morza Śródziemnego, są jednym z najstarszych warzyw na świecie, cenionym zarówno za swój smak, jak i wartości odżywcze. W antycznej Grecji i Rzymie były one stosowane jako naturalny lek na problemy trawienne i środek regulujący pracę wątroby i nerek. Współcześnie karczochy znane są przede wszystkim ze swojego działania na przewód pokarmowy oraz zdolności do obniżania poziomu cholesterolu, co może przeciwdziałać miażdżycy. Karczochy można stosować zarówno w kuchni, jak i jako surowiec w medycynie naturalnej.

Karczoch Właściwości zdrowotne

Karczochy są warzywem, bogatym w substancje biologicznie aktywne, takie jak: cynaryna, antyoksydanty, inulina i kwas chlorogenowy. Dzięki nim karczochy przyczyniają się do utrzymania zdrowia organizmu i zapobiegają wielu chorobom, takim jak choroby serca, cukrzyca czy nowotwory.

W XIX wieku naukowcy odkryli, że karczochy zawierają substancję o nazwie cynaryna, która hamuje powstawanie cholesterolu w wątrobie, przyspiesza usuwanie trójglicerydów i cholesterolu z żółcią oraz zapobiega zmianom miażdżycowym. Cynaryna także wspiera procesy trawienne i przyczynia się do regeneracji wątroby.

Karczochy są polecane dla osób będących na diecie odchudzającej, ponieważ są niskokaloryczne, zawierają mało tłuszczu i dużo błonnika. Właśnie dzięki  inulinie i kwasowi chlorogenowemu, karczoch przyczynia się do utrzymania prawidłowego poziomu glukozy we krwi i zwiększają tolerancję glukozy.

Ponadto związki biologicznie aktywne zawarte w karczochu, takie jak kwasy fenolowe, flawonoidy, mają działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne.

Suplementy z karczocha mogą być stosowane w leczeniu chorób dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Również jako leki pomocnicze w wyrównanej marskości wątroby, w toksycznym uszkodzeniu wątroby oraz jako środek przeczyszczający

Karczoch przygotowanie i sposoby użycia

Karczoch można spożywać na wiele sposobów, a na rynku dostępne są również różnego rodzaju preparaty na bazie tego warzywa. Przy stosowaniu preparatów należy zawsze kierować się zaleceniami producenta odnośnie dawkowania i częstotliwości spożycia.

Przed przygotowaniem karczocha do spożycia należy go dokładnie oprawić, usuwając twarde liście zewnętrzne, zdrewniałe elementy liści bocznych oraz wewnętrzną, włochatą część. Oprawiony karczoch należy umieścić w wodzie z sokiem z cytryny lub skropić cytryną, aby uniknąć jego czernienia.

Karczochy można gotować, piec lub smażyć. Przygotowując karczochy do gotowania, należy je umieścić w garnku z osoloną wodą i gotować na małym ogniu około 30-45 minut, aż będą miękkie. Gotowy karczoch można podawać z sosem, np. z majonezem lub octem balsamicznym.

Przy pieczeniu karczochy można podać jako przystawkę lub danie główne, np. z mięsem lub ryżem. Karczochy należy umieścić w naczyniu żaroodpornym, skropić oliwą z oliwek i piec około 45 minut w temperaturze 180°C.

Karczochy można również smażyć, np. w panierce. Przygotowane karczochy należy obtoczyć w jajku, mące i bułce tartej, a następnie smażyć na patelni na złoty kolor

Karczoch badania naukowe:

Mozhgan Moradi w artykule: "Effects of artichoke on blood pressure: A systematic review and meta-analysis" opublikowanym w czasopiśmie "Complementary Therapies in Medicine" w marcu 2021 roku. opisuje metaanalizę ośmiu randomizowanych badań kontrolowanych, które sprawdzają  wpływ karczocha na ciśnienie krwi. Przegląd obejmuje 512 badanych i sugeruje, że suplementacja karczochem może obniżyć ciśnienie skurczowe i rozkurczowe u pacjentów z nadciśnieniem. Jednakże, aby zobaczyć obniżenie ciśnienia rozkurczowego, suplementacja karczochów musi trwać co najmniej 12 tygodni. Autorzy artykułu spekulują, że polifenole iantyoksydanty znalezione w karczochach mogą regulować ciśnienie krwi poprzez swoje zdolności do usuwania wolnych rodników, wpływu na produkcję tlenku azotu, modyfikacji czynników zapalnych i efektów antyhipercholesterolemicznych. Mimo że mechanizmy nie są w pełni zrozumiałe, dostępna literatura wskazuje, że suplementacja karczochem może poprawić zdrowie sercowo-naczyniowe i zmniejszyć ryzyko wielu chorób. Jednak stopień obniżenia ciśnienia skurczowego i rozkurczowego jest niewielki i obserwowany tylko u pacjentów z nadciśnieniem, więc w większości przypadków konieczne będzie stosowanie farmakoterapii.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0965229921000091?via%3Dihub

Badania przedstawione w artykule "Artichoke and Bergamot Phytosome Alliance: A Randomized Double Blind Clinical Trial in Mild Hypercholesterolemia " w Nutrients 2022 Jan; 14(1): wykazały, że wyciąg z bergamotki zmniejsza poziom cholesterolu we krwi, ale nie działa u wszystkich osób. W badaniu przetestowano nową kombinację ziół (bergamotki i karczocha) u pacjentów, którzy byli niewrażliwi na samą bergamotkę. U osób z łagodnym wysokim poziomem cholesterolu wyniki były lepsze po suplementacji-poziom złego cholesterolu (LDL) spadał, a dobrego cholesterolu (HDL) wzrastał. Nie było takiej poprawy w grupie osób, które dostawały placebo. Co więcej, pacjenci, którzy brali suplementy, mieli mniejszy obwód talii i mniej tłuszczu w brzuchu, nawet jeśli nie zmienili diety. Wyniki sugerują, że kombinacja ziół może być dobrym lekarstwem dla osób, które nie reagują na samą bergamotkę.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8746931/

Podsumowanie:

Karczoch jest ceniony za swoje wartości odżywcze i smak. Dzięki zawartym w nim substancjom karczoch może przyczynić się do utrzymania zdrowia organizmu, zapobiegać chorobom serca, cukrzycy oraz nowotworom. Karczoch może być stosowany jako lek pomocniczy w chorobach dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego, marskości wątroby i toksycznym uszkodzeniu wątroby, jak również jako środek przeczyszczający. Karczoch znajdzie swoje zastosowanie zarówno w kuchni, jak również jako surowiec w medycynie naturalnej. Badania sugerują, że suplementacja karczochem może obniżyć ciśnienie krwi u pacjentów z nadciśnieniem oraz kombinacja ziołowa z karczocha i bergamotki może być skutecznym lekarstwem dla osób, które są niewrażliwe na samą bergamotkę.